De uitstorting van de Heilige Geest
1En toen de dag Lev. 23:15; Deut. 16:9van het Pinksterfeest vervuld werd, waren zij allen Hand. 1:14eensgezind bijeen.
2En plotseling kwam er uit de hemel een geluid als van een geweldige windvlaag en dat vervulde heel het huis waar zij zaten.
3En aan hen werden tongen als van vuur gezien, die zich verdeelden, en het zat op ieder van hen.
4Matt. 3:11; Mark. 1:8; Luk. 3:16; Joh. 14:26; 15:26; 16:13; Hand. 11:15; 19:6En zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen te spreken Mark. 16:17; Hand. 10:46in andere talen, zoals de Geest hun gaf uit te spreken.
5Nu woonden er Joden in Jeruzalem, godvrezende mannen uit alle volken die er onder de hemel zijn.
6Toen dan dit geluid klonk, kwam de menigte samen en raakte in verwarring, want ieder hoorde hen in zijn eigen taal spreken.
7En zij waren allen buiten zichzelf en verwonderden zich, en zij zeiden tegen elkaar: Zie, zijn het niet allen Galileeërs die daar spreken?Het Griekse werkwoord existèmi betekent letterlijk buiten zichzelf zijn. Dit duidt gewoonlijk op een buitengewoon sterke verbazing zodat men niet meer weet hoe men het heeft. Het zich ontzetten van de SV heeft in de 21e eeuw voornamelijk een negatieve betekenis en die is hier zeker niet bedoeld.
8En hoe kunnen wij hen dan horen, eenieder in onze eigen taal, waarin wij geboren zijn?
9Parthen, Meden en Elamieten en zij die inwoners zijn van Mesopotamië, Judea, Kappadocië, Pontus en Asia,
10Frygië, Pamfylië, Egypte, en de streken van Libië, dat bij Cyrene ligt, alsook de nu hier verblijvende Romeinen, zowel Joden als proselieten,
11Kretenzen en Arabieren, wij horen hen in onze taal over de grote werken van God spreken.
12En zij waren allen buiten zichzelf en raakten in onzekerheid, en de één zei tegen de ander: Wat wil dit toch zeggen?
13Anderen zeiden spottend: Zij zijn vol zoete wijn.
De toespraak van Petrus op de Pinksterdag
14Maar Petrus, die daar met de elf andere apostelen stond, verhief zijn stem en sprak tot hen: Joodse mannen en u allen die in Jeruzalem woont, dit moet u bekend zijn en laat mijn woorden tot uw oren doordringen:
15deze mensen zijn namelijk niet dronken, zoals u vermoedt, want het is pas het derde uur van de dag.
16Maar dit is wat gesproken is door de profeet Joël:
17Jes. 44:3; Ezech. 11:19; 36:27; Joël 2:28; Zach. 12:10; Joh. 7:38En het zal zijn in de laatste dagen, zegt God, dat Ik zal Hand. 10:45uitstorten van Mijn Geest op alle vlees; en uw zonen en Luk. 2:36; Hand. 21:9uw dochters zullen profeteren, uw jongemannen zullen visioenen zien en uw ouderen zullen dromen dromen.
18En ook op Mijn dienaren en op Mijn dienaressen zal Ik in die dagen van Mijn Geest uitstorten en zij zullen profeteren.
19En Ik zal wonderen geven in de hemel boven en tekenen op de aarde beneden: bloed, vuur en rookwalm.
20De zon zal veranderd worden in duisternis en de maan in bloed, voordat de grote en ontzagwekkende dag van de Heere komt.
21Joël 2:32; Rom. 10:13En het zal zo zijn dat ieder die de Naam van de Heere zal aanroepen, zalig zal worden.
22Israëlitische mannen, luister naar deze woorden: Jezus de Nazarener, een Man Die u van Godswege aangewezen is door krachten, wonderen en tekenen, die God in uw midden door Hem gedaan heeft, zoals u ook zelf weet,
23deze Jezus, Hand. 4:28Die overeenkomstig het vastgestelde raadsbesluit en de voorkennis van God overgegeven is, Hand. 5:30hebt u gevangengenomen en door de handen van onrechtvaardigen aan het kruis gespijkerd en gedood.
24Hand. 10:40God heeft Hem echter doen opstaan door de weeën van de dood te ontbinden, omdat het niet mogelijk was dat Hij daardoor vastgehouden zou worden.
25Want David zegt over Hem: Ps. 16:8Ik zag de Heere altijd voor mij, want Hij is aan mijn rechterhand, opdat ik niet zou wankelen.
26Daarom is mijn hart verblijd en mijn tong verheugt zich; ja, ook zal mijn vlees rusten in hoop,
27want U zult mijn ziel in het graf niet verlaten en Uw Heilige niet overgeven om ontbinding te zien.
28U hebt mij de wegen ten leven bekendgemaakt. U zult mij vervullen met vreugde door Uw aangezicht.
29Mannenbroeders, het is mij toegestaan over de aartsvader David vrijuit tegen u te zeggen dat 1 Kon. 2:10; Hand. 13:36hij én gestorven én begraven is, en dat zijn graf tot op deze dag bij ons is.
30Aangezien hij een profeet was en wist 2 Sam. 7:12; Ps. 132:11; Luk. 1:32; Hand. 13:23; Rom. 1:3; 2 Tim. 2:8dat God hem met een eed gezworen had dat Hij uit de vrucht van zijn lichaam,2:30 lichaam - Letterlijk: lendenen. voor zover het zijn vlees betrof, de Christus zou doen opstaan om Hem op zijn troon te zetten,
31daarom voorzag hij dit en zei hij over de opstanding van Christus Ps. 16:10; Hand. 13:35dat Zijn ziel niet is verlaten in het graf en dat Zijn vlees geen ontbinding heeft gezien.
32Deze Jezus heeft God doen opstaan, Joh. 15:27; Hand. 1:8waarvan wij allen getuigen zijn.
33Hij dan, Die Hand. 5:31; Filipp. 2:9door de rechterhand van God verhoogd is en Hand. 1:4de belofte van de Heilige Geest ontvangen heeft van de Vader, heeft dit Hand. 10:45uitgestort wat u nu ziet en hoort.
34David is immers niet opgevaren naar de hemelen, maar hij zegt: Ps. 110:1; 1 Kor. 15:25; Efez. 1:20; Hebr. 1:13De Heere heeft gesproken tot mijn Heere: Zit aan Mijn rechterhand,
35totdat Ik Uw vijanden neergelegd zal hebben als een voetbank voor Uw voeten.
36Laat dan heel het huis van Israël zeker weten dat God Hem tot een Heere en Christus gemaakt heeft, namelijk deze Jezus, Die u gekruisigd hebt.
De eerste bekeerden
37Zach. 12:10; Luk. 3:10; Hand. 9:6En toen zij dit hoorden, werden zij diep in het hart geraakt en zeiden tegen Petrus en de andere apostelen: Hand. 16:30Wat moeten wij doen, mannenbroeders?
38En Petrus zei tegen hen: Bekeer u en laat ieder van u gedoopt worden in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van de zonden; en u zult de gave van de Heilige Geest ontvangen.
39Want voor u is de belofte en voor uw Joël 2:28kinderen en voor allen Efez. 2:13die veraf zijn, zovelen als de Heere, onze God, ertoe roepen zal.De HSV geeft hier een letterlijke vertaling van de grondtekst.
40En met veel meer andere woorden legde hij getuigenis af en spoorde hij hen aan met de woorden: Laat u behouden uit dit verkeerde geslacht!
41Zij nu die zijn woord met vreugde aannamen, werden gedoopt; en ongeveer drieduizend zielen werden er op die dag aan hen toegevoegd.Dit is een voorbeeld van een Grieks woord (asmenoos) dat in de Textus Receptus wel voorkomt maar in andere handschriften ontbreekt. Critici hebben ingebracht dat de correctie van gaarne door met vreugde onjuist is en in strijd is met de Kanttekeningen. In Hand. 21:17 geeft de SV echter een vergelijkbare woordcombinatie weer door: blijdelijk ontvangen! Verder heeft de Engelse King James een vertaling van dezelfde strekking: they that gladly received his word. Bovendien is gaarne verouderd en een woord met een te plechtige betekenis. Een hedendaags equivalent is: graag. De Kanttekeningen noemen behalve gewilliglijk ook: met behagen. Er is dus geen sprake van dat de HSV tegen de uitleg van de Kanttekeningen ingaat.
42En zij volhardden in de leer van de apostelen en in de gemeenschap, in het breken van het brood en in de gebeden.
43En er kwam vrees over iedereen;2:43 iedereen - Letterlijk: elke ziel. en er werden Mark. 16:17; Hand. 5:12veel wonderen en tekenen door de apostelen gedaan.
44Deut. 15:4; Hand. 4:32En allen die geloofden, waren bijeen en hadden alle dingen gemeenschappelijk;
45en zij verkochten hun bezittingen en eigendommen Jes. 58:7; Hand. 4:35en verdeelden die onder allen, naar dat ieder nodig had.
46En zij bleven dagelijks Hand. 1:14; 20:7eensgezind in de tempel bijeenkomen, en terwijl zij van huis tot huis brood braken, namen zij gezamenlijk voedsel tot zich, met vreugde en in eenvoud van hart;
47en zij loofden God en vonden genade bij heel het volk. Hand. 5:14; 11:21En de Heere voegde dagelijks mensen die zalig werden, aan de gemeente toe.
2
Uitstorting van den Heiligen Geest
1En als de dag Lev. 23:15. Deut. 16:9.van het Pinksterfeest vervuld werd, waren zij allen Hand. 1:14.eendrachtelijk bijeen.
2En er geschiedde haastelijk uit den hemel een geluid, gelijk als van een geweldigen, gedreven wind, en vervulde het gehele huis, waar zij zaten.
3En van hen werden gezien verdeelde tongen als van vuur, en het zat op een iegelijk van hen.
4Matt. 3:11. Mark. 1:8. Luk. 3:16. Joh. 14:26. 15:26. 16:13. Hand. 11:15. 19:6.En zij werden allen vervuld met den Heiligen Geest, en begonnen te spreken Mark. 16:17. Hand. 10:46.met andere talen, zoals de Geest hun gaf uit te spreken.
5En er waren Joden, te Jeruzalem wonende, godvruchtige mannen van allen volke dergenen, die onder den hemel zijn.
6En als deze stem geschied was, kwam de menigte samen, en werd beroerd, want een iegelijk hoorde hen in zijn eigen taal spreken.
7En zij ontzetten zich allen, en verwonderden zich, zeggende tot elkander: Ziet, zijn niet alle dezen, die daar spreken, Galiléërs?
8En hoe horen wij hen een iegelijk in onze eigen taal, in welke wij geboren zijn?
9Parthers, en Méders, en Elamieten, en die inwoners zijn van Mesopotámië, en Judéa, en Cappadócië, Pontus en Azië;
10En Frygië, en Pamfylië, Egypte, en de delen van Libyë, hetwelk bij Cyréne ligt, en uitlandse Romeinen, beiden Joden en Jodengenoten;
11Kretenzen en Arabieren, wij horen hen in onze talen de grote werken Gods spreken.
12En zij ontzetten zich allen, en werden twijfelmoedig, zeggende, de een tegen den ander: Wat wil toch dit zijn?
13En anderen, spottende, zeiden: Zij zijn vol zoeten wijns.
Toespraak van Petrus op den Pinksterdag
14Maar Petrus, staande met de elven, verhief zijn stem, en sprak tot hen: Gij Joodse mannen, en gij allen, die te Jeruzalem woont, dit zij u bekend, en laat mijn woorden tot uw oren ingaan.
15Want deze zijn niet dronken, gelijk gij vermoedt; want het is eerst de derde ure van den dag.
16Maar dit is het, wat gesproken is door den profeet Joël:
17Jes. 44:3. Ezech. 11:19. 36:27. Joël 2:28. Zach. 12:10. Joh. 7:38.En het zal zijn in de laatste dagen, (zegt God) Ik zal Hand. 10:45.uitstorten van Mijn Geest op alle vlees; en uw zonen en Luk. 2:36. Hand. 21:9.uw dochters zullen profeteren, en uw jongelingen zullen gezichten zien, en uw ouden zullen dromen dromen.
18En ook op Mijn dienstknechten, en op Mijn dienstmaagden, zal Ik in die dagen van Mijn Geest uitstorten, en zij zullen profeteren.
19En Ik zal wonderen geven in den hemel boven, en tekenen op de aarde beneden, bloed en vuur, en rookdamp.
20De zon zal veranderd worden in duisternis, en de maan in bloed, eer dat de grote en doorluchtige dag des Heeren komt.
21Joël 2:32. Rom. 10:13.En het zal zijn, dat een iegelijk, die den Naam des Heeren zal aanroepen, zalig zal worden.
22Gij Israëlietische mannen, hoort deze woorden: Jezus den Nazaréner, een Man van God, onder ulieden betoond door krachten, en wonderen, en tekenen, die God door Hem gedaan heeft, in het midden van u, gelijk ook gijzelven weet;
23Dezen, Hand. 4:28.door den bepaalden raad en voorkennis Gods overgegeven zijnde, Hand. 5:30.hebt gij genomen, en door de handen der onrechtvaardigen aan het kruis gehecht en gedood;
24Hand. 10:40.Welken God opgewekt heeft, de smarten des doods ontbonden hebbende, alzo het niet mogelijk was, dat Hij van denzelven dood zou gehouden worden.
25Want David zegt van Hem: Ps. 16:8.Ik zag den Heere allen tijd voor mij; want Hij is aan mijn rechterhand, opdat ik niet bewogen worde.
26Daarom is mijn hart verblijd; en mijn tong verheugt zich; ja, ook mijn vlees zal rusten in hope;
27Want Gij zult mijn ziel in de hel niet verlaten, noch zult Uw Heilige overgeven, om verderving te zien.
28Gij hebt mij de wegen des levens bekend gemaakt; Gij zult mij vervullen met verheuging door Uw aangezicht.
29Gij mannen broeders, het is mij geoorloofd vrijuit tot u te spreken van den patriarch David, dat 1 Kon. 2:10. Hand. 13:36.hij beide gestorven en begraven is, en zijn graf is onder ons tot op dezen dag.
30Alzo hij dan een profeet was, en wist, 2 Sam. 7:12. Ps. 132:11. Luk. 1:32. Hand. 13:23. Rom. 1:3. 2 Tim. 2:8.dat God hem met ede gezworen had, dat hij uit de vrucht zijner lenden, zoveel het vlees aangaat, den Christus verwekken zou, om Hem op zijn troon te zetten;
31Zo heeft hij, dit voorziende, gesproken van de opstanding van Christus, Ps. 16:10. Hand. 13:35.dat Zijn ziel niet is verlaten in de hel, noch Zijn vlees verderving heeft gezien.
32Dezen Jezus heeft God opgewekt; Joh. 15:27. Hand. 1:8.waarvan wij allen getuigen zijn.
33Hij dan, Hand. 5:31. Filipp. 2:9.door de rechterhand Gods verhoogd zijnde, en Hand. 1:4.de belofte des Heiligen Geestes, ontvangen hebbende van den Vader, heeft dit Hand. 10:45.uitgestort, dat gij nu ziet en hoort.
34Want David is niet opgevaren in de hemelen; maar hij zegt: Ps. 110:1. 1 Kor. 15:25. Efez. 1:20. Hebr. 1:13.De Heere heeft gesproken tot Mijn Heere: Zit aan Mijn rechterhand.
35Totdat Ik Uw vijanden zal gezet hebben tot een voetbank Uwer voeten.
36Zo wete dan zekerlijk het ganse huis Israëls, dat God Hem tot een Heere en Christus gemaakt heeft, namelijk dezen Jezus, Dien gij gekruist hebt.
De eerste bekeerden
37Zach. 12:10. Luk. 3:10. Hand. 9:6.En als zij dit hoorden, werden zij verslagen in het hart, en zeiden tot Petrus en de andere apostelen: Hand. 16:30.Wat zullen wij doen mannen broeders?
38En Petrus zeide tot hen: Bekeert u, en een iegelijk van u worde gedoopt in den Naam van Jezus Christus, tot vergeving der zonden; en gij zult de gave des Heiligen Geestes ontvangen.
39Want u komt de belofte toe, en uw Joël 2:28.kinderen, en allen, Efez. 2:13.die daar verre zijn, zo velen als er de Heere, onze God, toe roepen zal.
40En met veel meer andere woorden betuigde hij, en vermaande hen, zeggende: Wordt behouden van dit verkeerd geslacht!
41Die dan zijn woord gaarne aannamen, werden gedoopt; en er werden op dien dag tot hen toegedaan omtrent drie duizend zielen.
42En zij waren volhardende in de leer der apostelen, en in de gemeenschap, en in de breking des broods, en in de gebeden.
43En een vreze kwam over alle ziel; en Mark. 16:17. Hand. 5:12.vele wonderen en tekenen geschiedden door de apostelen.
44Deut. 15:4. Hand. 4:32.En allen, die geloofden, waren bijeen, en hadden alle dingen gemeen;
45En zij verkochten hun goederen en have, Jes. 58:7. Hand. 4:35.en verdeelden dezelve aan allen, naar dat elk van node had.
46En dagelijks Hand. 1:14. 20:7.eendrachtelijk in den tempel volhardende, en van huis tot huis brood brekende, aten zij te zamen met verheuging en eenvoudigheid des harten;
47En prezen God, en hadden genade bij het ganse volk. Hand. 5:14. 11:21.En de Heere deed dagelijks tot de Gemeente, die zalig werden.